چگونه یک E-Business Plan بنویسیم؟
قبل از ایجاد یک کسب و کار اینترنتی باید پنج مرحله اساسی را در طرح توجیهی خود مشخص کنید. مجموع این پنج فاز، طرح توجیهی کسب و کار شما را تشکیل می دهد. برای موفقیت در کسب و کار اینترنتی خود، قبل از شروع باید این مراحل را حتماً انجام دهید تا علاوه بر داشتن یک دید کلی نسبت به کسب و کارتان روند حرکت آن را نیز از پیش مد نظر داشته باشید. این مراحل عبارتند از:
- آنالیز فرصت
- ایجاد وب سایت
- برنامه بازاریابی الکترونیکی
- اجرا
- توسعه/تجارت الکترونیکی
در اولین مرحله طرح توجیهی، باید کسب و کار اینترنتی خود را تعریف کنید، محصول و خدمات را شرح دهید و مشتریان و رقبا را مشخص نمایید. به طور خلاصه قسمتهای مهم در آنالیز فرصت عبارتند از:
- ایده (محصول یا خدمات) شما در اینترنت چیست؟
- سایت شما چه فایده ای برای مشتریان دارد که سایتهای مشابه ندارند؟
- چه نامی را برای کسب و کارتان انتخاب می کنید؟ نام دامین مورد نظر شما چیست؟
- مشتریان مورد نظر شما چه کسانی هستند؟
- خواسته ها و نیازهای مشتریان شما چیست؟
- آیا محصولات یا خدمات شما نیازهای مشتریان را برآورده می‌سازد؟
- رقبای شما چه کسانی هستند؟ آیا دارای وب سایت هستند یا خیر؟
- نقاط ضعف و قوت رقبای شما چیست؟
- تفاوت خدمات یا محصولات شما نسبت به رقبایتان چیست؟
این فاز، بخش فنی کار شما می باشد. باید در این فاز نوع سایت خود را مشخص نموده و هدف از ایجاد آن را بیان کنید. تعدادی از سؤالات مهمی که در این بخش باید به آنها پاسخ دهید عبارتند از:
- هدف شما از ایجاد سایت چیست؟
- درآمدهای اصلی سایت شما از چه راهی است؟ (به عنوان مثال: تبلیغات، فروش کالا یا ...)
- چه نوع سایتی می خواهید بسازید؟
- از چه نرم افزارها یا منابعی برای ایجاد آن استفاده می‌کنید؟
- چه کسانی سایت شما را طراحی خواهند کرد؟
- ابزارهای توسعه سایت شما چیست؟
- برای میزبان سایت خود از چه شرکتی استفاده می کنید؟
- نحوه چیدمان سایت و گرافیک آن چگونه خواهد بود؟
- نمای تقریبی سایت خود را رسم کنید.
- محتوای سایت شما چه خواهد بود؟ چه اطلاعاتی باید همواره به روز باشند؟
- امنیت سایت و اطلاعات آن چگونه تضمین خواهد شد؟
- مدیریت سایت با چه کسی است؟
- زمانبندی شما برای ایجاد سایت مورد نظرتان چگونه است؟
پاسخ به این سؤالات فاز دوم طرح توجیهی شما را کامل خواهد کرد.
در این مرحله، شما برنامه خود را برای موفقیت در بازار رقابتی مشخص می کنید. قیمت گذاری، نحوه توزیع کالاها و استراتژیهای مختلف ارتقاء کسب و کار مانند تبلیغات، استفاده از موتورهای جستجو و ... در این فاز مشخص می شوند. داشتن چنین برنامه ای قبل از ایجاد سایت اینترنتی به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید سایت خود را برمبنای این برنامه بازاریابی ایجاد نمایید. در این فاز پاسخ سؤالات زیر را باید مشخص کنید:
- هدفهای اصلی برنامه بازاریابی شما چیست؟
- استفاده از وب، چگونه قدرت کسب و کار شما را بالا می‌برد؟
- چه هزینه ای را برای بازاریابی در نظر دارید؟
- چه چیزی را در اینترنت تبلیغ خواهید کرد؟ هدف تبلیغات آنلاین شما چیست؟
- بینندگان تبلیغات شما چه کسانی هستند؟
- از کدام ابزارهای تبلیغاتی استفاده خواهید کرد؟ (بنر، موتورهای جستجو، ایمیل، ارتباطات عمومی و ...)
- استراتژیهای شما در بازاریابی مستقیم چیست؟
- فعالیت های مورد نظر شما برای ارتقاء کسب و کارتان چیست؟
- برنامه شما برای استفاده از موتورهای جستجو چیست؟ کلمات کلیدی و موتورهای جستجوی مورد نظر شما چیست؟
- از روابط عمومی برای پیشبرد اهداف خود چگونه استفاده خواهید کرد؟
- برای بالا بردن ترافیک سایت خود چه برنامه ای دارید؟
- چه خدماتی به مشتریان خود ارائه خواهید داد؟
- خدمات پس از فروش و ارتباط با مشتریان به چه نحوی خواهد بود؟
این فاز با فاز اجرا تعامل زیادی دارد چرا که اجرای کلیه بخشهای کسب و کارتان باید بر مبنای همین برنامه بازاریابی باشد.
در این فاز، کلیه اطلاعات لازم برای اجرای کسب و کار اینترنتی خود را مشخص خواهید کرد. اطلاعات مهم این قسمت عبارتند از:
- تخمین هزینه های سایت در قسمتهای فوق
- مشخص کردن افراد درگیر با هر قسمت
- نحوه انجام کلیه قسمتها به خصوص برنامه های بازاریابی الکترونیکی
در این فاز نیاز است تا مسائل تخصصی کار در دنیای کسب و کارهای اینترنتی از جمله فروش آنلاین و پروسه خرید اینترنتی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید. در این بخش این سؤالات را باید پاسخگو باشید:
- فروشگاه آنلاین خود را چگونه ایجاد می کنید؟
- آیا کالاهای شما نیاز به انبار دارند؟
- آیا کارتهای اعتباری را در سایت خود می پذیرید؟
- از خدمات چه شرکتهایی برای استفاده از کارتهای اعتباری استفاده خواهید کرد؟
- چه هزینه ای برای این کار در نظر دارید؟
- توزیع و تحویل کالا به مشتریان چگونه خواهد بود؟
آنچه که در این مقاله بیان شد روشی کلی برای تهیه طرح توجیهی برای یک کسب و کار اینترنتی است. البته یک طرح توجیهی واقعی برای یک کسب و کار آنلاین بزرگ، بسیار مفصل تر از موارد مطرح شده در این قسمت است که با اندکی جستجو در اینترنت می توانید نمونه های زیادی از این قبیل را بیابید.
منبع: کتاب کارآفرینی در کسب و کارهای اینترنتی
